Kinh Dịch là một bộ môn triết học cổ ẩn chứa rất nhiều sự vi diệu của cuộc sống. Không những là môn triết học tìm hiểu về nhân sinh quan, thế giới quan của người xưa, Kinh Dịch còn là một môn dự trắc rất sâu rộng. Hầu hết các vấn đề của cuộc sống, chúng ta đều có thể tìm được lời giải đáp dựa vào phương pháp gieo quẻ.
Trong kho tàng Dịch Học Đông Phương có rất nhiều ghi chép về những nghiệm chứng của tiền nhân để lại, trong đó đáng chú ý là các nghiệm chứng kết hợp Dịch Lý và Y Lý để chẩn bệnh cứu người.
Sách Tăng San Bốc Dịch, Dã Hạc Lão Nhân có để lại một chứng nghiệm rất có giá trị về mặt học thuật như sau:
Một hôm, mới đầu canh một đã có người gõ cửa nói rằng: “Cậu chủ nhà tôi có bệnh, xin mời thầy đến xem giúp một quẻ.” Ta (Tức Dã Hạc Lão Nhân) hỏi xem mắc bệnh bao giờ? Đáp rằng từ Sơn Đông trở về liền mắc bệnh. Ta liền tự xem một quẻ, lúc đó ngày Nhâm Tý, tháng Mùi, được quẻ Tiết biến Tỷ.
Hào tài tị hỏa trì thế, được hảo tử tôn động tương sinh nên đi sẽ có ích. Khi đến nhà người này gặp lúc thầy lang đang bốc thuốc.
Ngày Nhâm Tý, cha xem về bệnh của con, được quẻ Giải biến Khảm.
Ta nhìn quẻ này thì sinh nghi, bệnh gần gặp quẻ lục xung sẽ không đến nỗi chết. Nhưng tử tôn lại biến quỷ, lại chủ về ốm chết, nên không dám đoán ngay, mà lại bảo người thân xem lại. Chú xem về bệnh của cháu được quẻ Khôn.
Lại gặp quẻ lục xung nên bệnh này không thể chết được. Bèn hỏi xem trước đây có mắc bệnh gì không, người nhà bèn đáp rằng: Chưa hề mang bệnh. Suốt trên đường từ Sơn Đông về cũng không ốm đau gì. Đột nhiên đến chiều tối lăn lộn khắp giường, cấm khẩu không nói được. Ta bèn nói:
– Nếu không phải là tái phát bệnh cũ, ta đảm bảo sẽ nhanh chóng khỏi bệnh.
Lại mời thầy lang xem quẻ, được quẻ Tỉnh biến Minh Di.
Hào ứng chỉ bệnh nhân, hào thế khắc hào ứng, thì không đáng ngại, vì là khắc chế bệnh của bệnh nhân. Nhưng hiềm vì hào ứng hóa hồi đầu khắc, nên chắc chắn là do dùng nhầm thuốc.
Ta bèn hỏi chủ nhà rằng:
– Đã uống thuốc chưa?
Đáp rằng: “Chưa nấu xong”.
Ta lại hỏi thầy lang:
– Người này mắc bệnh gì? Đã kê những loại thuốc gì?”
Thầy lang bèn đáp:
– Vào ngày tam phục, do trên đường đi trúng nắng, nên chỉ khai đơn thuốc mát giải nhiệt.
Ta bèn nói riêng với chủ nhà rằng:
– Con trai ông đáng ra không chết, nhưng lại gặp quẻ phải chết, e rằng do thuốc không đúng bệnh, nên mời thầy thuốc xem lại.
Thầy lang nói bệnh nhân liên tục lăn lộn, không bắt được mạch, bèn hỏi gia nhân xem tình hình đi đường ra sao, người nhà bèn đáp:
– Đến nhà thấy quá nóng nực, bèn chuyển giường ra chỗ đón gió ngoài hành lang, đặt hai tảng đá lạnh lớn ở phía dưới giường, sai nữ tỳ đến quạt, một chốc đã ngủ say. Bỗng dưng lăn lộn, kêu lên mấy tiếng, rồi cấm khẩu không nói được.
Như vậy, người đang nóng bức mà nằm trên đá lạnh, đón gió, lại bảo nữ tỳ đến quạt, nguyên nhân mắc bệnh vì đâu đã rõ. Thầy thuốc bèn nói:
– Lúc tôi đến xem bệnh, đã dìu người bệnh vào trong phòng, nên không biết chuyện này, nếu thế thì không thể uống thuốc giải nhiệt được.
Ta bèn nói:
– Dùng phụ tử, nhục quế có thể chữa được.
Rồi bảo người cha xem một quẻ.
Ngày Nhâm Tý, xem dùng phụ tử có được không, được quẻ Đại Hữu biến Đại Súc.
Hào tử tôn lâm nhật thần, được hào huynh dậu kim động mà tương sinh, nên đây là phương thuốc hữu hiệu, sẽ lập tức chữa khỏi bệnh.
Thầy thuốc thử dùng nước gừng khô đổ cho, một lúc thì nói được, bảo rằng bụng đau kịch liệt. Ta bèn nói: Mau cho uống thuốc.
Thầy thuốc bèn chữa trị, gia giảm một đêm, đến sáng hôm sau thì khỏi hẳn.
Người này không chết được, vì trước khi ta đến, đã xem được quẻ tử tôn phát động. Về sau xem liền mấy quẻ, tổng hợp lại để suy đoán mới dám dùng thuốc cực nhiệt để cải tử hoàn sinh. Nếu không, cho bệnh nhân uống đơn thuốc giải nhiệt, đã hàn lại thêm hàn, sao có thể sống được.
Thông qua nghiệm chứng này ta thấy rằng Dã Hạc Lão Nhân xưa dụng quẻ thật tài tình, đã kịp thời cùng với thầy thuốc tìm rõ căn nguyên gây bệnh để đổi thuốc, cứu sống được 1 mạng người.
Tác giả: Lượng Thiên Xích
